Waterkwaliteit wordt steevast genoemd bij duurzaamheidscriteria voor agrarische bedrijven. Maar wat moeten we ons daar eigenlijk bij voorstellen? Grondwater en oppervlaktewater zijn beide belangrijk voor de waterkwaliteit.
Grondwater is niet alleen een bron voor drinkwater, het voedt ook oppervlaktewater en natuurgebieden en speelt een belangrijke rol bij de groei van landbouwgewassen. Het is onderdeel van een heel watersysteem. Waar vervuiling met regenwater de bodem indringt, kan het kilometers verderop worden opgepompt als drinkwater. Zo kunnen nitraat, sulfaat en nikkel de waterwinning bereiken, net als sommige gewasbeschermingsmiddelen en stoffen uit chemische wasserijen en oude industrieën.
Landbouwbedrijven kunnen bijdragen aan een betere waterkwaliteit. Met efficiënter gebruik van middelen en nutriënten, kan de uitspoeling van stoffen verminderd worden en de waterkwaliteit verbeterd. Met technische middelen kan al veel worden bereikt. Denk aan precisiebemesting en -bespuiting, en spuitmachines die het middelengebruik reduceren. Maar ook met de keuze voor gewasbeschermingsmiddelen en te zorgen dat planten voedingsstoffen beter omzetten in groei.
De Kaderrichtlijn Water stelt Europese eisen aan grondwater die ook zijn overgenomen in de Nederlandse wet- en regelgeving. Twee zaken zijn hierin belangrijk: 1) overheden zijn verplicht om de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater niet slechter te laten worden en 2) zij zijn ook verplicht inspanningen te doen om de waterkwaliteit te verbeteren zodat drinkwaterzuivering gemakkelijker wordt.
Er zijn verschillen in regels en eisen tussen gebieden. Of een gebied kwetsbaar is voor wat betreft nitraatuitspoeling ligt aan de uitspoelingsgevoeligheid. Dit hangt af van de grondsoort, de onderlagen, de grondwatertrap, de teelt en het agrarisch management. De kwaliteit van grondwater wordt gemeten via het Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit en het Provinciaal Meetnet Grondwaterkwaliteit. Ook de drinkwaterbedrijven meten op pompniveau en op verschillende andere dieptes. Zo krijgen zij een beeld van de kwaliteit die binnenkort, maar ook de komende jaren, de pomplaag zal bereiken.
Er zijn kennisprojecten en subsidiemogelijkheden waardoor verbetering geld oplevert voor landbouwbedrijven. Hierover is op internet veel informatie te vinden.